Bon Accord, Tobago, 17-6-2020
‘Kijk nou, die vissen zijn meegekomen uit Pirate Bay!’, roep ik verbaasd als ik wat mangoschillen over boord kieper. Eric komt kijken en ziet hoe de pilot sharks, zoals ze hier worden genoemd, vliegensvlug heen en weer zwemmen tussen de boot en de mangoschillen. Ze voelen zich thuis bij ons en, als ze niet onze voedselresten verorberen, hechten ze zich met hun zuignappen vast aan de boot. Pilot sharks, zo genoemd omdat ze op kleine haaitjes lijken, worden in het Nederlands loodsmannetjes genoemd. Officieel zijn het ‘remora’, vissen die zich vasthechten aan grote zeedieren zoals haaien, dolfijnen, walvissen en nu dus aan onze Catherine.
Er wonen meer vissoorten onder onze boot. De laatste weken in Pirate Bay was onze populariteit bij de vissers enorm gestegen omdat er zich een ware kolonie cavalli’s rondom onze boot had verzameld. De vissers kwamen voor de cavalli, ze haalden de een na de andere op met hun simpele lijntje met aas. Af en toe vingen ze per ongeluk een pilot fish maar die werd dan afgekeurd en teruggegooid. We kregen altijd een cavalli als een soort pacht, omdat het min of meer ‘onze vissen’ waren. Toen we aangekomen waren in onze nieuwe baai kregen we een berichtje van onze oude buurtjes Shady Lady, waarvan we ’s ochtends afscheid hadden genomen: ‘de cavalli zijn naar Shady Lady verhuisd en er ligt er al een in de pan!’
Na drie maanden valt het afscheid van Charlotteville ons zwaar. We hechten ons aan Charlotteville als loodsmannetjes aan Catherine! Gedurende de Coronaperiode hebben we hier een veilig toevluchtsoord gevonden. Voor mijn gevoel hadden we het niet beter kunnen treffen. Alles is te krijgen in het dorp, de mensen zijn enorm vriendelijk en gastvrij en we zijn samen met Shady Lady de enige ‘yachties’. In het begin vonden we het spannend, we wisten niet wat de toekomst zou brengen. We vonden het heel moeilijk dat we ineens zo in 
onze vrijheid werden beperkt. We zaten vast op het eiland en mochten niet naar een ander eiland. Maar toen merkten we dat we welkom waren in het dorp. Bewoners stelden ons meerdere malen gerust met de woorden: ‘Tobago is the safest and most beautiful place in the world to be during this Corona crisis’. Ook kregen we snel vertrouwen in de aanpak van de regering, die de dreiging van een pandemie zeer serieus nam. Er werden strenge maatregelen genomen en het land ging in lockdown.
Nog steeds zit Tobago en Trinidad, samen één land, kortweg T&T, op slot maar omdat de interne reisbeperkingen zijn opgeheven, mogen wij verplaatsen en dat is de reden waarom wij naar Trinidad kunnen varen. Vergeleken met veel andere Caraïbische landen is T&T veel minder eenzijdig afhankelijk van toerisme, er zijn meerdere bronnen van inkomsten: gas, olie, landbouw, visserij, levensmiddelenindustrie. In Charlotteville zoeken de mensen andere mogelijkheden om geld te verdienen nu er geen toeristen meer zijn. Ze gaan weer vissen of verkopen groente en fruit uit eigen tuin. Lisa, de dochter van onze groentevrouw Pria, helpt haar moeder in de winkel nu de spa op Trinidad, waar ze werkt, gesloten is. Sonson gebruikt z’n boot weer om te vissen, niet langer om toeristen rond te varen.
We gaan de mensen van het dorp missen. Vaak hebben ze hier een alias die verwijst naar iemands karakter, uiterlijk of liefhebberij. Bij mister Dean, alias Johnny Walker, kopen we onze overheerlijke mango’s en avocado’s. Hij loopt altijd met grote passen door het dorp en de steiger op en af. Waarom Sweety Pie zo heet, laat zich raden. Rara is de doofstomme jongen die lege bierflesjes verzamelt, altijd klusjes doet voor iedereen en z’n komst aankondigt met een keihard: ’RARA!’. Moody ziet er erg chagrijnig uit. Al Pacino, is een hartelijk opscheppertje die ons altijd in het Duits aanspreekt, hij noemt z’n goedkope Japanner de Ferrari. Waarom Sonson zo heet, weet ik niet. Dan heb je nog Darling, een grote stoere kerel met wellicht een zacht karakter of juist niet. Op de laatste dag maken we een praatje met Sweet Pea, een rustige bejaarde man die op de kademuur zit en ons altijd vriendelijk groet. Hij vertelt dat hij 20 jaar in New York heeft gewoond en met eigen ogen de Twin Towers heeft zien instorten. 
Voor sommige mensen hebben we zelf bijnamen bedacht zoals de magere man met de enorme laarzen: Klein Duimpje. Eric heeft in het hotel een bijnaam gekregen: de Ten- beer-man. Omdat hij daar altijd stiekem onder de toonbank tien biertjes gaat kopen bij de eigenaresse Sharon, ofwel Chocolate. De laatste weken van ons verblijf mogen we weer biertjes drinken in de openbare ruimte, in het begin zitten ze nog stiekem in een zakje, maar alles wordt steeds losser en het zakje verdwijnt ook weer. Bij Sharon kun je alles krijgen, zij is een echte zakenvrouw. Als we op een dag benzine willen kopen voor onze buitenboordmotor en blijkt dat je bij de bezinepomp geen benzine meer kunt kopen (‘maybe next week’), heeft Sharon de oplossing: ze heeft jerrycans vol benzine en vult de onze.
Pas na twee maanden, als de lockdown-maatregelen worden versoepeld, gaan we met ons huurautootje het eiland verkennen. Het is een klein rood jeepje met dezelfde kleur als ons oude campertje Roos, we noemen haar Roos II. We gaan voor het eerst Charlotteville uit, het voelt alsof we iets illegaals doen, maar politieauto’s groeten ons vriendelijk en laten ons passeren: we zijn gerustgesteld. We rijden over prachtige, totaal uitgestorven slingerweggetjes, er is nog steeds weinig verkeer. We rijden dwars door oude regenwouden en langs de wilde kust, met af en toe een beschutte baai met zandstrand, afgewisseld door enkele dorpjes. Het eiland is schitterend groen, overal zie je bloemen en ik verbaas me over de planten: het zijn de kamerplanten uit Nederland, alleen dan vele malen groter. 
Het is alsof je door een grote tropische kas rijdt. We maken lange wandelingen in het regenwoud. Heerlijk om weer eens echte wandelschoenen aan te hebben en de spieren aan het werk te zetten. Overal hoor en zie je vogels, de kolibrietjes lijken op hommels en maken een zelfde soort geluid. We zien krabben, leguanen en staan bijna op een slang die een reptiel aan het verorberen is. Gelukkig ziet Eric hem net op tijd! We gaan naar een waterval in een smalle kloof. Je kunt er alleen zwemmend naar toe. Er is een diep meertje, Eric zwemt naar de waterval en gaat er onder zitten. Ik voel me hier niet prettig bij, de kloof is 20 meter hoog. Ik roep Eric dat ie terug moet komen en blijf zelf in het midden zitten. Een paar minuten nadat Eric terug is valt er een stuk rots naar beneden bij de waterval. Pfff heftig!
Als we ergens op een verlaten onverhard weggetje rijden nemen we een lifter mee. Hij stelt zich voor als Sweety Pie, hij bakt weleens taarten voor het hotel van Sharon, en woont ergens midden in het woud. Hij laat ons zijn woning zien. Het is een oud houten huisje en er staat flink wat rommel, waaronder een compleet gasstel in het bos om het huis. Hij vertelt dat, als we nog een stukje verder rijden, we bij het mooiste baaitje van Tobago komen. 
Hij gaat er zelf bijna iedere dag zwemmen. Als we over politie beginnen en dat de stranden nog niet open zijn, lacht hij z’n enige tand bloot: ‘No police. Too far away’. We bezoeken het mooiste baaitje van Tobago en wanen ons Adam en Eva in de helblauwe zee bij het parelwitte strand. Als we terug rijden passeren we Sweety Pie en zien hoe hij lekker staat te koken op het roestige gasstel midden in het bos. Hij groet ons, lacht zijn ene tand weer bloot en wij vervolgen onze weg.
Op een andere dag tijdens een wandeling komen we aan bij een mooie groene vallei. Er is bedrijvigheid en een man komt ons tegemoet. Hij stelt zich voor als Anthony, spreekt met een Amerikaans accent en vertelt dat hij net terug is uit Amerika nadat hij daar 25 jaar gewoond heeft. 
Hij heeft in het leger gediend en was gestationeerd in diverse Europese landen. Hij raakt niet uitgepraat over de klunzigheid en domheid van de Amerikaanse president. Dit stuk grond is van zijn familie die hier al generaties woont en hij heeft ambitieuze plannen met het land. Hij is bezig de vallei te ontginnen en gaat er gewassen planten. De grond is vruchtbaar en er is een natuurlijke bron, dus water genoeg. Hij laat ons ook de plek zien waar zijn huis wordt gebouwd met zicht op de Caribische zee en aan de andere kant op de Atlantische oceaan: adembenemende vergezichten.
Met de crew van Shady Lady vieren we Erics verjaardag en houden een barbecue op het strandje van Pirate bay. Er gaat een grote tonijn op het vuur, die ochtend gekocht van Mr. Dash, en in het vuur leggen we aardappelen in folie. Met lekkere salades en zelfgebakken brood een heerlijke maaltijd. Er is bier en rum, Eric zingt en speelt gitaar, waaronder ons lijflied ‘It’s better to burn out than to fade away’ want we leven maar één keer, en we maken er een gezellige party van. We vieren naast Erics verjaardag ook de versoepeling van de lockdown regels. Er is weer aandacht voor sociale contacten en we merken dat we dat best gemist hebben. In het begin van de lockdown was er vooral aandacht voor de primaire levensbehoeften: eten, drinken en veiligheid. Toen daar in voorzien werd, kwamen daar de broodnodige sociale contacten bij. 
Ik moet denken aan de piramide van Maslow: als er aan primaire levensbehoeften – eten, drinken en veiligheid – is voldaan komt de behoefte aan respectievelijk sociale contacten, waardering, erkenning en zelfrealisatie. Onze zeilreis is eigenlijk die zelfrealisatie, die opeens weinig betekenis had doordat er, zo dachten we de eerste weken van de lockdown, geknaagd werd aan de primaire voorwaarden voedsel en veiligheid en we vrij geïsoleerd waren.
Ons verblijf bij Charlotteville zit er op; en we maken plannen voor het vervolg van onze reis. Via Bon Accord, een baaitje aan de zuidoostelijke punt van Tobago op vijf uurtjes zeilen afstand van Charlotteville, vervolgen we onze reis. We kunnen moeilijk afscheid nemen van Tobago daarom blijven we nog een dag of tien in Bon Accord voordat we verder gaan naar Trinidad. Sharon en Tony, een gezellig en gelijkgestemd Londens stel dat in het hotel van ‘Chocolate’ in Charlotteville verblijft, vergezelt ons op deze tocht. 
We zijn nieuwsgierig en kijken gespannen uit naar het veel wereldsere en drukkere Trinidad. Hoe zal het zijn na vier maanden anker weer in een haven te liggen met normaal sanitair en elektriciteit? We voelen ons een stelletje verwilderde zeenomaden. Een klein beetje beschaving zal ons wel goed doen, wat 
nieuwe kleren, Eric raakt door zijn onderbroeken heen en ik ben m’n eeuwige soepjurk (‘soup dress’, zo leerden we Sharon en Tony na flink wat wijn) wel zat. Een echte douche lonkt ook, heerlijk lang onder de douche staan en niet te hoeven besparen op zoet water. We liggen inmiddels tien dagen bij Bon Accord, het weer is omgeslagen, windstoten en veel regen. Als het weer verbetert gaan we dan eindelijk, echt waar, naar Trinidad.
Karin
Bij navraag blijkt het ook nog om een heel duur hotel te gaan. Eric en ik zijn verbijsterd: is dit dan wat Curaçao z’n rijksgenoten te bieden heeft? Zeer teleurstellend, een duur hotel i.p.v de beste plek voor quarantaine: voor anker op je eigen boot. Bijna tegelijkertijd met dit nieuws besluiten we een belrondje te doen naar Customs, Immigration en de Coast Guard van Tobago en Trinidad (T&T). We zijn verbaasd, kunnen het bijna niet geloven, maar we zijn welkom in Trinidad. De interne reisbeperkingen zijn opgeheven en we kunnen doorreizen naar Chaguaramas op Trinidad. Corona is op T&T onder controle, met nog maar vier besmettingen, daarom is het tijd om de corona-maatregelen te versoepelen. Chaguaramas is een heel bekend en veilig toevluchtoord voor jachten die in de Cariben verblijven tijdens het orkaanseizoen. We kunnen hier de boot op de kant zetten, zonder quarantaine want we zijn al in T&T, en aan de boot werken. Chaguaramas is op 80 mijl afstand, zo’n 16 uur varen vanaf Charlotteville.
We trekken er een biertje bij open om dit te vieren. De feeststemming wordt vergroot als vlak voor zonsondergang een groep van zeker dertig dolfijnen de baai inzwemt. Dit zijn van die geluksmomenten: ze zwemmen heel rustig helemaal tot aan de plek waar de vissersboten voor anker liggen, draaien om en gaan langzaam weer terug de zee op. We volgen ze net zo lang tot ze helemaal uit zicht zijn verdwenen. Zo onverstoorbaar en gracieus, we zijn helemaal gelukkig.
We zijn hier nu langer dan twee maanden, we kennen de baai, het dorp en de diverse stranden in de buurt. We kennen veel mensen in het dorp, de vissers, bewoners, de mensen van de winkels. Het voelt goed en voelt een beetje als thuis. Van de dieren kennen we de meeste honden en katten. We kennen zelfs specifieke vogels met afwijkende kenmerken. 
Zo zijn er twee fregatvogels, één met een veer die uitsteekt in z’n vleugel en één met een gerafelde vleugel. Een paar pelikanen meen ik ook te herkennen aan de kleuren van hun kop. Rondom onze boot hangen ook dezelfde vissen rond, ze stuiven af op ons organische keukenafval. Vissers vangen zoveel vis dat we soms wat vis van ze krijgen en ze daar absoluut niets voor willen hebben. Als de enige geldautomaat in het dorp weer eens leeg is, krijgen we boodschappen op de pof. We horen er helemaal bij.
Ik stuif naar de kuip en zie op een meter of dertig afstand nog net de donkergrijze, meterslange rug, ik hoor het dier ademhalen door het spuitgat, waarna het onder water verdwijnt. Indrukwekkend en zo mooi! Nu weten we het helemaal zeker: we blijven hier nog een paar weken en gaan dan wel naar Trinidad. Onze contactpersoon uit Trinidad adviseert ons ook nog in Tobago te blijven. Tobago staat bekend als het mooie, kleine zusje van Trinidad. Het is duidelijk: we hebben geen haast.
De dagelijkse routine gaat gewoon door. ’s Ochtends check en beatwoord ik m’n mails en appjes en lees ik de digitale kranten. Dan ga ik m’n rondjes zwemmen rond de boot. Ik heb het al opgevoerd tot 50 minuten! Ik draag wel een brilletje want anders raken mijn ogen ontstoken. Dan gaan we naar het dorp voor boodschappen of voor water. Het wordt weer wat losser in het dorp, mensen maken praatjes en zitten op de kademuur. Barretjes en restaurants zijn nog dicht maar langzaamaan mag er weer het een en ander open. 
Een kapper heb ik niet nodig want Eric heeft zeker 10 centimeter van m’n haar geknipt. In het dorp krijgen zowel Eric als ik complimentjes over m’n klassieke bobline. Als we terug zijn lunchen we uitgebreid, met meestal vis en verse groenten. We eten hier heerlijk en gezond en ik heb echt lol in koken. Na de warme lunch houden we uitgebreid siësta, dit is het heetste moment van de dag: ik kijk een Netflix serie of lees een boek op m’n e-reader. Eric leest, schrijft, speelt gitaar of schrijft liedjes. 
Dan aan het einde van de middag gaan we vaak naar Pirate Bay beach om onze vrienden van de kattenfamilie op te zoeken, om te snorkelen en om heen en weer te rennen op het harde zand langs de waterlijn. 
Vijftien keer heen en weer is drie kilometer. Dan is het al weer avond, we genieten van de zonsondergang en drinken illegale biertjes: ze worden onder de toonbank verkocht bij het plaatselijke hotel.
De boot schoon en opgeruimd houden is geen enorme opgave. Al bijna een jaar leven we op ongeveer 25 m2 en alles heeft z’n vaste plek. We zijn voor energie zelfvoorzienend. De zonnepanelen en de windmolen leveren genoeg energie om de koelkast te laten draaien. Alleen bij windstille en bewolkte dagen moeten we opletten dat de accu’s niet leeg raken. Verder gebruiken we weinig stroom, hooguit voor wat lampjes en het opladen van onze smartphones, iPads en laptops. 
Met drinkwater doen we zuinig omdat het elke keer nogal een onderneming is om water te halen. Billy loopt nog altijd langzaam leeg dus voor elk tochtje moet ie opgepompt. We gaan dan met tien vijf-liter flessen naar het dorp om water te tappen. Gelukkig is het prima drinkwater. Voor de afwas pompen we zout water op. Voor de was gebruiken we wel zoet water. De was bestaat bijna alleen uit badkleding, doeken, handdoeken en theedoeken. Af en toe gaan we naar de kraan op de steiger om beddengoed te wassen. We gebruiken onze spullen heel intensief, door het klimaat en het zoute water vallen de gaten in het textiel. Ik probeer zo veel mogelijk gaten en scheuren te repareren. Als het echt niet meer kan, hebben we er weer een poetsdoek bij. Metalen keukenspullen roesten snel en moeten af en toe opgepoetst met zoet water. 
Plastic flessen en plastic tasjes worden constant opnieuw gebruikt. We leiden een zeer duurzaam bestaan. 
Dit simpele leven aan boord bevalt me steeds beter. En nu we welkom zijn in Chaguaramas, de haven van Trinidad, zijn de zorgen over de nabije toekomst ook opgelost.
‘Boink, boink, boink’ klinkt het midden in de nacht, vlak naast mijn oor. Ik schrik wakker, sta op en ga kijken aan dek. Al snel zie ik wat er aan de hand is: we liggen tegen een paar vissersboeitjes aan te bonken. We zijn er overheen gedobberd en de lijn is om het roer gewikkeld. Geen drama, maar wel een irritant geluid. De vissers hadden de dag tevoren hun viskooien uitgegooid op een meter of dertig afstand, maar we liggen aan een ankerketting van 70 meter op 20 meter diepte. We zwenken dus flink. Die ochtend springt Eric in het water en lost het probleem op, maar die boeitjes zullen verlegd moeten worden. Even later komt mister Dash zoals bijna altijd om vis te verkopen of, als hij niets heeft gevangen, gewoon voor een praatje. We stellen Mr. Dash op de hoogte van onze aanvaring met de vissersboeitjes. 
Het is indrukwekkend hoe snel de tamtam werkt, want nog geen 5 minuten nadat Mr. Dash wegvaart, komt een andere vissersboot met de klinkende naam ‘Dreams of Brighter Days’ de viskooi verplaatsen. Ze halen de spullen op en de kooi zit vol red snappers. Deze baai zit vol vis en de vissers doen nog steeds goede zaken. Gelukkig maar, want de lockdown hakt er hier in Charlotteville behoorlijk in. De schappen van de winkeltjes met levensmiddelen zijn nog wel gevuld en de visverkoop gaat gelukkig gewoon door.
We leven op een gezond dieet en voor de broodnodige beweging zwem ik elke dag minstens 35 minuten rond de boot. Tijdens het zwemmen worden mijn mond- en neusholtes flink gespoeld met zout water, verkouden word ik hier nooit. Om de dag gaan we aan land met onze Billy de bijboot voor water, boodschappen en soms voor de was. Op de steiger is een kraan, daar tappen we ons water. Dat is afkomstig van het stuurmeer vlakbij, en stroomt direct naar de kraan. 
Het is dus goed en drinkbaar water. Ongelofelijk belangrijk voor ons! Soms nemen we wat emmers met wasgoed mee naar de steiger en doen daar de was. Veel werk hebben we er niet aan, want we lopen de hele dag in zwemkleding of in een omgeknoopte doek.
Je ziet langzaamaan mensen met mondkapjes verschijnen. Onze lieve buurvouw van Shady Lady heeft mondkapjes voor ons gemaakt. We zijn nog een beetje huiverig om ze om te doen. Gisteren gingen we naar het dorp om boodschappen te doen, we hadden onze mondkapjes mee om ze voor de eerste keer te gaan gebruiken. Helaas was er geen geld in de geldautomaat, dus geen boodschappen en geen mondkapjes.
Aangekomen op het strand komt de poezenfamilie direct op ons af. Een moeder met drie kittens, die inmiddels al groter zijn dan hun moeder. De poezenfamilie is helemaal aan ons gewend want we brengen ze regelmatig visrestjes. 
Deze keer hebben we niets te eten bij ons, maar wel een mobiel om ze te fotograferen. Sinds we koppie onder zijn gegaan na een bezoekje aan dit strand zijn we ontzettend voorzichtig geworden met spulletjes. We moeten er niet aan denken dat onze smartphones in het water vallen! Vandaag is het erg rustig, dus durven we het aan om één goed verpakte telefoon mee te nemen. De timing van landen op het strand met de dinghy is erg belangrijk. 
We wachten even tot de golven wat minder hoog zijn en dan spring ik uit het bootje om hem mee de kant op te trekken. Een enkele keer gaan we terug, zonder aan land te gaan, naar Catherine omdat de golven te hoog zijn en het risico dat we omslaan te groot is.
De kleine, lawaaierige zeemeeuwen zijn alom aanwezig met hun gekwetter. Ik noem ze de ramptoeristen, ze komen altijd aangevlogen als er weer wat vis te halen is of er een opstootje is. 
De prehistorisch uitziende 
Ook zijn er de indrukwekkende, grote, zwarte 
Van hem horen we veel over de situatie op Tobago en Trinidad. Boven ons, in het woud zit een 
Ik blijf kijken, het is helder vandaag dus nu is het moment om de ‘green flash’ te zien. Als de zon bijna onder is, zie ik een groenig schijnsel. Was dat het? De mannen hebben het niet gezien. Misschien heb ik teveel verbeelding.
We gaan even terug in de tijd, een week geleden. Ochtend. We zitten in de kuip, bakje koffie in de hand. ‘Wat zijn onze opties?’ vraagt Karin. De ernst van de Coronacrisis is tot overal in de wereld doorgedrongen. Ook hier, in de Cariben. Voorlopig liggen wij met onze Catherine nog aangenaam in de baai van Charlotteville, Tobago. Een prachtige omgeving, groene heuvels, schilderachtig dorpje, helder en warm water om heerlijk in te zwemmen en snorkelen, honderden visjes krioelen om onze boot, een feestmaal voor tonijnen en dorades, die hier uit pure vreugde een sprongetje maken als ze hun buik hebben volgegeten. Vissers komen elke dag langs met hun vangst: ‘Beautiful tuna today! Lobster Mahi! mahi!’ Nee dank je, vandaag niet, morgen ook niet, nog steeds boert de tonijn op die we op de Atlantische oceaan hebben gevangen. Het is hier prettig, maar als we weg willen of moeten, waarheen?
Ik waag een poging ons overlegje te structureren. ‘Oké, we kunnen vanuit Tobago vier kanten uit: noord-, oost-, zuid- en westwaarts, laten we elke mogelijkheid bekijken’, begin ik. Karin zegt direct: ‘oostwaarts valt af, terug naar Suriname, echt niet. Tegen de stroom en wind in, nee dank je.’ Mee eens. ‘Noordwaarts’, vervolg ik. ‘Als we noordwaarts gaan, varen we langs al die mooie eilanden die eigenlijk het doel van onze zeilreis waren.’ Elke zeiler droomt ervan: van zuid naar noord langs de Grenadinen met de Tobago Keys, droomeilandjes voor elke ankerende wereldzeiler. Dan omhoog via Sint Vincent, Sint Lucia, het Franse Martinique, Dominica, Guadeloupe, om vervolgens via een boel andere eilandparadijsjes bij Sint Maarten aan te komen. Tegen die tijd begint het orkaanseizoen, en waren we van plan om zuidwaarts te koersen richting Bonaire of Curaçao.
Beperkte toegang tot winkels en voorzieningen. Als die al open zijn. ‘Ik heb er geen goed gevoel bij’, zegt Karin. Ze noemt een paar bevriende zeilers die nu op verschillende eilanden vast zitten. De een ligt beter dan de ander, maar allemaal raden ze ons aan: blijf lekker op Tobago. Hier is nog geen corona gemeld, we kunnen aan land, de winkels zijn vol en de mensen aardig. Alles koek en ei. Maar we kunnen hier niet voor altijd blijven liggen. Er is werk aan de winkel met de boot. De schroefas hou ik de laatste maanden in de gaten. Wellicht moeten de waterkeerringen worden vervangen. Niet acuut, het gaat nog goed. Maar we moeten wel het water uit. Dus gaan we door met de overige opties: zuid- en westwaarts.
criminaliteit.’ Ik maak me ook zorgen over Venezuela, dat op enkele mijlen afstand ligt. Toen we vertrokken uit Nederland zei ik: ‘We weten niet waar onze reis ons brengt, ik weet wel waar we met een grote boog omheen varen: Venezuela.’ Toch houden we Trinidad als optie. We bellen met de autoriteiten. Mogen we erheen varen? Dat mag. We bellen met de jachthaven – vol, maar we kunnen op de kant.
dorpsbewoners hebben dezelfde fruitbomen in de tuin staan. De laatste toeristen vertrekken met de laatste vliegtuigen, achterblijvers zoals wij – er is maar één andere boot – brengen nog wat geld in het laatje. Die andere boot, de Shady Lady uit Scheveningen, zeilt al meer dan twintig jaar over de wereldzeeën. Menig avond drinken we bier met de bemanning. Hoe lang duurt het voordat bevoorrading van bier en andere levensmiddelen in de knel komt? We zijn een beetje bevreesd dat de sfeer in dit gemoedelijke plaatsje dan wel eens radicaal kan omslaan. Ook daarom willen we een bestemming hebben, waar we heen kunnen als het nodig is en waar we veilig zijn tijdens het orkaanseizoen. 
Dat staat voor de deur: vanaf juni moeten we ergens in de orkaanvrije zuidelijke Cariben zijn. Of terug zijn in Nederland. Maar dat willen we niet. Andere zeilers overwegen wel die route naar huis. Hun probleem is: de Azoren zijn ook gesloten voor jachten. En zo blijven er steeds minder opties over voor de inmiddels tientallen Nederlandse en andere zeiljachten waar we contact mee hebben of goed bevriend mee zijn. Trinidad blijft daarom plan B.
realiseren dat ook Aruba en Curaçao dicht zijn. Zelfs voor Nederlandse jachten. Hier, in Trinidad en Tobago, zou onze rondreis door de Cariben beginnen. Maar het lijkt er meer op dat dit het eindpunt wordt.
‘Ik voel me kwetsbaar’, verzucht Karin. Ik ook, maar probeer mijn ongemak voor haar verborgen te houden. Dat gevoel is versterkt door een incidentje enkele dagen terug. Op de terugweg van een bezoekje aan het strand met onze trouwe, maar piepkleine bijboot ‘Billy’, ging het mis. Billy sloeg lek. Een van de twee luchtkamers was geheel leeggelopen, op 50 meter van Catherine sloegen we om. Allebei kopje onder. We kwamen weer boven, Karin was oké, daarna had ik gelukkig de tegenwoordigheid van geest om de kraantjes van de buitenboordmotor, vrijwel geheel onder water, dicht te draaien. Twee Franse buren zagen het, stapten in hun bijbootje en schoten ons te hulp. De twee dagen erna was ik bezig met het oplappen van Billy en de 
buitenboordmotor. Dat is gelukt, maar we voelen ons sindsdien extra kwetsbaar: we waren afhankelijk van anderen die ons af en toe een lift gaven. Het is niet ondenkbaar dat Billy binnenkort definitief de geest geeft. De laatste druppel lijm is verbruikt. Tuurlijk, er is altijd wel een visser of de fijne mensen van de Shady Lady die ons willen helpen. Maar toch. Als zeiler wil je zelfstandig blijven. 
De twee Franse boten zijn inmiddels vertrokken naar Trinidad. Hun backup is er niet meer. Shady Lady en wij staan er in Charlotteville nu alleen voor.
De coronacrisis raakt ons, zeilers, maar vooral ook de plaatselijke bevolking, die ons hier gastvrij ontvangt. We duimen dat hier geen pandemie uitbreekt. Dat kunnen de eilanden in de Cariben niet aan. De gezondheidszorg is er niet op berekend. We wensen iedereen het beste, zeilers, maar vooral de bevolking hier, op andere eilanden in de Cariben en in Nederland. Aan iedereen: hou je haaks, zet ’m op, wees aardig en help elkaar.
Tijdens de laatste dagen van ons verblijf in Suriname was 
Dag pa, dag ma, wees voorzichtig, maar geniet vooral van jullie zeilreis! Dag Joris, succes met je stage bij de Volkskrant. Dag Liselot, geniet van de paar weekjes in Rotterdam voordat je voor je coschap naar Perth in Australië vertrekt. Ik gaf ze beide een zoen op hun slaap, het meest tedere plekje waar je je meest dierbaren een liefdevolle kus geeft. Een laatste omhelzing, ze draaiden zich om, gingen op weg naar de paspoortcontrole. Een zwaai, een handkus, en weg waren ze. Karin en ik bleven verdoofd achter. We besloten even te gaan zitten op een eenvoudig terrasje, op plastic stoeltjes, met een koude frisdrank uit een pakje en een rietje. 
Zwijgend dronken we het suikergoedje op, sloften naar de auto en reden terug naar de boot. We zwegen, maar dachten hetzelfde: wat gaan we die twee missen.
Met een koud biertje in de hand zijn we weer terug in de werkelijkheid: het mooie Suriname, de fraaie marina aan de groene Surinamerivier, met de gezellig buren waar we in de loop van de tijd een fijne band mee hebben gekregen. 
Dirk en Paula, zij stapt op en af terwijl Dirk met vrienden zijn boot Delizia naar en door de Cariben zeilt. Waarschijnlijk liggen we rond de zomer in dezelfde jachthaven op Bonaire. Schipper Rienk van Jive met opstappers Senna en Marek, een bijzonder trio; de één spraakzaam, de ander gereserveerd, de ander altijd vrolijk. Elke avond zegt wel iemand: zullen we een biertje doen? En dan zijn er Rosan, Arnout en hun peuter Berend, zeilend op hun 
Runo en Dirk helpen wat met de lijnen, Dirk handiger dan Runo, ze staan ons op de steiger uit te zwaaien. Ik zet koers naar de riviermonding, vijf uur motoren in het vooruitzicht, en kijk Karin aan. Waterige ogen, nee, zelfs tranen. Wat is er nou? ‘Ik ben gehecht geraakt aan dit land’, zegt ze. ‘Suriname is mooi, de mensen zo aardig en gastvrij. Maar het land is kwetsbaar, ik hoop zo dat het beter zal gaan.’ Karin doelt op de verkiezingen, 25 mei. ‘Die Bouterse brengt het land naar de afgrond, Suriname verdient een betere president.’ 
Ik kan het alleen maar met haar eens zijn. De corruptie, vriendjespolitiek, politici met kleverige handen van de drugs, hoge ambtenaren die zichzelf verrijken met publiek geld. Het is verschrikkelijk. Tijdens ons verblijf kelderde de munt en trok de Amerikaanse FED de handen af van de 
In het binnenland is het een en ander gaande. Je ziet het al op de wegen vol kuilen richting die verwaarloosde hoofdstad Paramaribo, een beschermde 
Het verkeer staat vast, al jaren is er geen investering gedaan in het wegennetwerk. Op de wegen naar de havens bij Paramaribo rijden de vrachtwagens met gigantische boomstammen af en aan: het bos wordt gesloopt. Verder weg, op de grens met Brazilië, is een ander drama gaande. Tienduizenden illegalen uit Brazilië drommen er samen, op zoek naar goud. Al sinds de zestiende eeuw, toen Eldorado nog achter de horizon zou liggen, trekken gelukszoekers hier het woud in. Nu zijn het de Brazilianen, ze zoeken naar hetzelfde goud als die allereerste sloebers, die vlak na Columbus in het regenwoud hun geluk zochten, maar bijna allemaal verkommerden en als sloebers stierven. De huidige gouddelvers leven in zelfgestichte stadjes, waar wetteloosheid en hoererij heersen, zo hoorden wij van een Nederlands-Surinaamse kennis uit het Rotterdamse, die tegenwoordig vlak achter de marina woont. Nog erger: de 
Suriname: land van ongekende schoonheid en vreselijke tragiek. Dat roept bij Karin dat gevoel op waardoor ze een traantje moet laten. Maar: we blijven optimistisch, op weg naar 25 mei, de stem van het volk, op weg naar exit Bouterse. Zoals Runo zou zeggen: ‘ja man!’
Bedrijven, supermarkten, grote borden met Chinese opschriften. China is één van de weinige landen waar 
We zeilen behoudend: onze voorstag is provisorisch gerepareerd en die ontzien we. De kotterstag met werkfok doen het prima. Nou vooruit, als de wind aantrekt, nog maar een rifje. We gaan toch als een speer met die stroom. Het zeilt superrelaxed. Toch, ergens in de onderbuik, knaagt een onbehaaglijk gevoel. We zeilen langs de kust van Brits-Guyana en naderen Venezuela, waar af en toe gevallen van piraterij worden gemeld. Wij maken gelukkig niets mee, er gebeurt niets verdachts.
Vreemd. Wat is dat? Op de kaart, via de AIS, zien we een drukke activiteit. Wel tien boten op dezelfde plek. Moeilijk manoeuvreerbaar, staat erbij. Het duurt ruim een uur voordat we een beetje kunnen zien wat er gaande is. Oliewinning, op grote schaal. Supertankers liggen klaar om bij een van de boorplatforms – we tellen er zes – zich vol te laten lopen. Hier is de wereldeconomie in volle gang. Schepen uit Singapore, de Verenigde Staten, Panama, noem maar op, allemaal komen ze hierheen want hier is het vloeibare goud, dit is het huidige Eldorado: olie. We varen er langs in de nacht, de enorme vuurbal verblindt ons en domineert de nachtelijke hemel gedurende een uur of zes. Hoeveel energie wordt verspild, hoeveel CO2 gaat hier de lucht in, alleen al door dit affakkelen? Vergelijkbaar met het dagelijks energieverbruik van Rotterdam?
Wij, bescheiden plezierzeilers van de Catherine, varen niet in zijn kielzog mee naar de zuidkant van Trinidad. We zouden wel willen, maar Venezuela ligt te dichtbij, we vrezen de piraten. Tussen Venezuela en Trinidad ligt de Golf van Paria, waar de bekende Orinoco-rivier in uitmondt. Daar beleefde één van de grootste natuuronderzoekers ooit, Alexander von Humboldt, zijn grootste avonturen. Humboldt was een grote inspirator voor Charles Darwin. En Charles Darwin, op zijn beurt, slaagde erin antwoorden te vinden op alle levensvragen. Ook op vragen die nog niet eerder gesteld waren en pas anno 2020 actueel zijn. Bijvoorbeeld hoe het kan dat de mens en virussen als het Corona zich evolueren tot wat ze zijn. De lijntjes tussen Catherine, Karin, mij, Trinidad, Tobago, Columbus, Humboldt en Darwin zijn flinterdun, maar ja, dit soort gedachtes krijgt een kans als je drie dagen op een bootje zeilt richting de Cariben.
Nog een piepklein stukje varen. We ronden de noordkaap van Tobago, laten de zeilen zakken, varen langs Mable Rock en de London Bridge Rock, varen dan de prachtige baai van het plaatsje Charlotteville binnen. We zwaaien naar de bemanning van de Jive, maken kennis met Ype van de Free. In vijftien meter diepte ligt ons anker op een zandbodem, Catherine ligt kabbelend in de Caribische Zee, terwijl wij ons ankerbiertje opentrekken. We zijn in de Cariben!
